,Τα bonsai αποτελούν πάντα μια διαχρονική πρόταση για το ανθοπωλείο, ως μια ιδιαίτερη και εκλεκτική πρόταση για δώρο. Στο παρακάτω άρθρο θα βρείτε απαντήσεις για την ανάπτυξη και διατήρηση των φυτών bonsai.
Το bonsai είναι ένα φυτό μικρού μεγέθους ή ένα δέντρο μικρού μεγέθους;
Η λέξη bonsai είναι σύνθετη και προκύπτει από τις λέξεις bon = γλάστρα και sai = δέντρο. Ο όρος bonsai αναφέρεται στη διαμόρφωση και τη συντήρηση νάνων δέντρων με συγκεκριμένες τεχνικές.
Ποιες οι διαφορές μεταξύ ενός bonsai και ενός δένδρου του ίδιου είδους και της ίδιας ηλικίας;
Καταρχήν πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα bonsai είναι «κανονικά» δέντρα που παραμένουν μικρά εξαιτίας των καλλιεργητικών τεχνικών που έχουν δεχτεί. Δεν είναι νάνες ποικιλίες. Μορφολογικά τα bonsai διαφέρουν ως προς την ανάπτυξή τους αφού το ύψος τους δεν μπορεί να ξεπερνά το 1m. Παραμένουν μικρά εξαιτίας των συχνών κλαδεμάτων σε βλαστούς αλλά και ρίζες. Επίσης δεν αφήνονται να αναπτυχθούν ελεύθερα όπως τα «κανονικά» δέντρα. Διαμορφώνονται ανάλογα με το ρυθμό που έχει επιλέξει ο καλλιεργητής. Τα bonsai χρειάζονται μεταφύτευση προκειμένου το λίγο έδαφος που έχουν στη διάθεσή τους να ανανεωθεί.
Είναι αλήθεια ότι τα bonsai είναι φυτά εξωτερικού χώρου αποκλειστικά;
Τα bonsai έχουν τις ίδιες κλιματικές ανάγκες με τα φυτά του είδους τους που αναπτύσσονται ελεύθερα. Συνήθως τα μεγάλα δέντρα που διαμορφώνεται σε bonsai είναι φυτά εξωτερικού χώρου, όμως υπάρχουν bonsai εσωτερικού χώρου. Ακόμα υπάρχουν bonsai που μπορούν να προσαρμοστούν σε εσωτερικό χώρο όπως η ελιά, η βελανιδιά, η φιστικιά, ο κέδρος. Μερικά ακόμα bonsai εσωτερικού χώρου είναι το ευώνυμο, ο ιβίσκος, η μανόλια, η ροδιά κ.α.
Μπορεί οποιοδήποτε δένδρο να γίνει bonsai;
Θεωρητικά ναι. Πρακτικά όμως υπάρχουν κάποια κριτήρια επιλογής των φυτικών ειδών που μπορούν ευκολότερα να διαμορφωθούν αλλά και να συντηρηθούν σαν bonsai. Για παράδειγμα με τις καλλιεργητικές πρακτικές που διαμορφώνουν ένα δέντρο σε bonsai, δεν μπορεί να ελεγχθεί απόλυτα το μέγεθος των φύλλων. Για το λόγο αυτό συνηθίζεται να επιλέγονται φυτά με μικρά φύλλα. Έτσι το φύλλωμα του bonsai να είναι σε κάποια αναλογία με το υπόλοιπο φυτό. Άλλα κριτήρια είναι:
- Οι βλαστοί να έχουν μικρά μεσογωνάτια διαστήματα ώστε τα bonsai να έχουν πυκνή κόμη.
- Ο φλοιός των κλαδιών να έχει μία καλλωπιστική αξία (χρώμα, υφή).
- Ο κορμός να έχει ωραίο σχήμα.
- Το δέντρο να μπορεί να δημιουργεί πολλές διακλαδώσεις.
Ποια είναι η σωστή σύσταση χώματος για ένα bonsai;
Όπως και με τα δέντρα που αναπτύσσονται ελεύθερα έτσι και με τα bonsai, το κατάλληλο χώμα εξαρτάται από το φυτικό είδος. Το βασικό χαρακτηριστικό που πρέπει να έχουν όλα τα χώματα για bonsai είναι να είναι λεπτόκοκκα. Έτσι μπορούν οι ρίζες να διεισδύουν εύκολα και ταυτόχρονα παίρνουν το απαραίτητο οξυγόνο. Compost, ελεφρόπετρα, άμμος, τύρφη, λάβα και χαλίκι είναι μερικά μόνο από τα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα εδαφικά μείγματα για bonsai. Oι αναλογίες τους εξαρτώνται από το είδος του φυτού (φυλλοβόλα, κωνοφόρα, οξύφιλα).
Ένα καρποφόρο bonsai βγάζει και mini καρπούς;
Οι καλλιεργητικές τεχνικές που μετατρέπουν ένα φυτό σε bonsai επεμβαίνουν στην ανάπτυξη του φυτού αλλά δεν διαφοροποιούν το μέγεθος και το σχήμα των καρπών, των λουλουδιών και των φύλλων. Έτσι σε ότι αφορά τα καρποφόρα συνήθως επιλέγονται ποικιλίες με μικρούς καρπούς ώστε να διατηρείται ισορροπία στο bonsai όταν καρποφορεί. Πολλές φορές οι καρποί των bonsai αφαιρούνται για να μην απορροφήσουν πολλά θρεπτικά συστατικά και νερό και αδυνατήσει η βλάστηση και η υπόλοιπη ανάπτυξη.
Πώς ποτίζουμε ένα bonsai και κάθε πότε?
Οι ανάγκες σε νερό των bonsai μεταβάλλονται ανάλογα με το φυτικό είδος και το αν αναπτύσσεται σε εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο. Γενικά το έδαφος δεν πρέπει να ξεραίνεται και το bonsai πρέπει να ποτίζεται αμέσως μόλις η επιφάνεια του εδάφους στεγνώσει. Γενικά το καλοκαίρι μπορεί να χρειάζεται πότισμα μέχρι και δύο φορές τη μέρα (πρωί και απόγευμα). Το πότισμα μπορεί να γίνει όπως στις γλάστρες ή ακόμα καλύτερα, το bonsai να βυθίζεται σε ένα δοχείο με νερό και να παραμένει εκεί για λίγα λεπτά μέχρι να υγρανθεί το χώμα. Κατά το φθινόπωρο και την άνοιξη συνήθως απαιτείται πότισμα μία φορά την ημέρα. Στη διάρκεια του χειμώνα ένα πότισμα μία ή δύο φορές την εβδομάδα είναι συνήθως αρκετό. Πολλές φορές το χειμερινό πότισμα περιορίζεται σε ψέκασμα των φύλλων με νερό.
Είναι αλήθεια ότι πρέπει να κουρεύονται και οι ρίζες εκτός από τα κλαδιά;
Το κλάδεμα των ριζών είναι από τις πιο βασικές τεχνικές στα bonsai. Ο στόχος είναι να αφαιρεθεί η κεντρική ρίζα, να περιορίζονται οι μεγάλες πλάγιες ρίζες και να ενισχύεται η ανάπτυξη τριχοειδών ριζών.
Τι λίπασμα χρειάζεται ένα bonsai;
Το λίπασμα που είναι κατάλληλο για κάθε bonsai εξαρτάται από το φυτικό είδος. Γενικά την άνοιξη χρησιμοποιούνται λιπάσματα πλούσια σε άζωτο που ενισχύουν την ανάπτυξη. Το φθινόπωρο χρησιμοποιούνται λιπάσματα με λιγότερο άζωτο, ώστε το φυτό να προσαρμοστεί στο χειμώνα που έρχεται. Τα bonsai που ανθίζουν θα έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις σε κάλιο. Εκείνα που είναι εσωτερικού χώρου λιπαίνονται συνήθως με ένα πλήρες λίπασμα μία φορά το μήνα. Τα οξύφιλα bonsai χρειάζονται λίπασμα κατάλληλο για οξύφιλα φυτά.
Από ποιους εχθρούς πρέπει να τα προστατεύουμε;
Τα bonsai προσβάλλονται από τους εχθρούς που προσβάλλονται και τα φυτά του ίδιου είδους που αναπτύσσονται ελεύθερα.
Ποια είναι η ιδανική σχέση μεγέθους φυτού γλάστρας για ένα bonsai;
Το μέγεθος της γλάστρας και η θέση του φυτού στο δοχείο εξαρτώνται από το ρυθμό που έχει επιλεγεί για τη διαμόρφωση του bonsai. Γενικά υπάρχουν κάποιοι κανόνες σύμφωνα με τους οποίους:
- Η γλάστρα θα πρέπει να έχει μήκος ίσο με τα 2/3 του ύψους του δέντρου.
- Το πλάτος της γλάστρας πρέπει να είναι λίγο μικρότερο από την κόμη του δέντρου.
- Η γλάστρα θα πρέπει να έχει βάθος ίσο με τη διάμετρο του κορμού όταν το bonsai αποκτήσει το τελικό του μέγεθος.
Φυσικά πρόκειται για κανόνες που δεν ακολουθούνται πάντα πιστά.
Ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες φωτισμού;
Οι απαιτήσεις ενός bonsai σε φως εξαρτώνται κυρίως από το φυτικό είδος. Τα περισσότερα bonsai ωφελούνται από το άμεσο ηλιακό φως. Ωστόσο υπάρχουν και bonsai ιδανικά για σημεία που δεν έχουν πολύ φως. Τα περισσότερα bonsai αναπτύσσονται καλά κοντά σε παράθυρα με ανατολικό, δυτικό ή νότιο προσανατολισμό, ενώ δεν προτιμούν τις βορινές εκθέσεις.
Οι θάμνοι γίνονται bonsai;
Πολλοί θάμνοι, κυρίως καλλωπιστικοί, όπως η γαρδένια, η αζαλέα, το βιβούρνο, το ευώνυμο κ.α. διαμορφώνονται σε bonsai. Ωστόσο δεν έχουν πια τη μορφή θάμνου αλλά δέντρου.
Τι είναι τα ψευδομπονσάι;
Στην τεχνική των bonsai η νανοποίηση των δέντρων επιτυγχάνεται με καλλιεργητικές τεχνικές. Η δημιουργία καθώς και η συντήρηση των bonsai απαιτούν δεξιοτεχνία. Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα φυτά που μοιάζουν με bonsai. Στα φυτά αυτά η νανοποίηση έχει προκύψει με διάφορες τεχνικές όπως η χρήση ορμονών. Τα φυτά αυτά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν bonsai. Η νέα τους βλάστηση δεν έχει δεχτεί την επίδραση των ορμονών. Έτσι συνήθως δημιουργεί μεγάλα μεσογωνάτια διαστήματα και το φυτό χάνει την compact μορφή του.
Τι καθορίζει την τιμή ενός bonsai;
Πολλοί είναι οι παράγοντες που καθορίζουν την τιμή ενός bonsai. Μερικοί από αυτούς είναι η σπανιότητα της μορφής του, η σπανιότητα του είδους, η καλοσχηματισμένη μορφή και η ηλικία.
